راهنماي غذايي مناسب براي كنترل چربي خون

راهنماي غذايي مناسب براي كنترل چربي خون
دريافت مقدار مناسب از چهار گروه اصلي غذايي مختلف شامل گروه نان و غلات، گروه شير و لبنيات، گروه گوشت، حبوبات، تخم مرغ، و مغزها و گروه ميوه ها و سبزي ها، علاوه بر تامين انرژي و مواد مغذي مورد نياز روزانه افراد موجب سلامتي، پيشگيري و كنترل برخي از بيماريهاي مزمن نظير فشارخون، قلبي – عروقي و چاقي مي گردد. انجمن قلب آمريكا توصيه نموده است افراد جامعه براي حفظ سلامتي خود از يك رژيم غذايي متنوع شامل ميوه ها، سبزي ها، مواد غذايي كم چربي يا بدون چربي، غلات، حبوبات، دانه ها، مغزها و گوشت سفيد استفاده نمايند. مقدار و نوع چربي دريافتي توسط رژيم غذايي نقش موثري در بروز برخي از بيماريهاي مزمن از جمله بيماريهاي قلبي – عروقي دارد. بنابراين لازم است با تعديل دريافت چربي رژيم غذايي، ميزان چربي خون را در حد مطلوب نگه داشت. بدين منظور اصلاحات زير در برنامه غذايي روزانه توصيه مي گردد:
- كاهش دريافت مواد غذايي غني از اسيدهاي چرب اشباع
با توجه به نقش موثر اسيدهاي چرب اشباع در افزايش سطح LDL ، كاهش دريافت اين نوع از اسيدهاي چرب مي تواند تاثير فراواني در كنترل چربيهاي خون داشته باشد. انجمن قلب آمريكا توصيه نموده است به منظور كاهش سطح LDL، مصرف چربيهاي اشباع كمتر از 10% از كل انرژي باشد. براي رسيدن به اين هدف بايد دريافت مواد غذايي غني از اسيدهاي چرب اشباع (روغن هاي نباتي جامد، فرآورده هاي لبني پرچرب، چربيهاي گوشت و .......) محدود شود.
- كاهش دريافت مواد غذايي حاوي اسيدهاي چرب ترانس
ثابت شده است كه اسيدهاي چرب ترانس موجب افزايش LDL و كاهش HDL مي گردد. اسيدهاي چرب ترانس در روغن هاي نباتي جامد شده موجود در شيريني ها، كراكرها، غذاهاي سرخ شده، آمــاده و بــرخي از مارگارين ها وجود دارد. بيشتر اسيدهاي چرب ترانس از طريق روغن هاي هيدروژنه شده يا جامد به بدن مي رسند. توصيه مي شود متوسط دريافت اسيدهاي چرب ترانس در حدي باشد كه كمتر از 1% انرژي روزانه را تامين نمايد. اين مقدار براي يك رژيم غذايي با متوسط كالري دريافتي 2360 كيلوكالري حداكثر 6/23 كالري و حدودا" معادل 5/2 گرم اسيد چرب ترانس مي باشد. بعنوان مثال اگر بر روي برچسب روغن قيد شده باشد كه اين روغن 10% ايزومرترانس دارد بدان معني است كه اگر در طول روز غير از روغن مصرفي از ساير منابع غذايي حاوي اسيدهاي چرب ترانس استفاده نشود نهايتا" مي توان 25-20 گرم از اين روغن را در پخت موادغذايي استفاده نمود.
- كاهش دريافت مواد غذايي حاوي كلسترول
كلسترول رژيم غذايي موجب افزايش LDL مي شود اگر چه تاثير آن بسيار كمتر از اسيد چرب اشباع است. بيشتر مواد غذايي حاوي چربي هاي اشباع (جامد) منبع كلسترول غذايي مي باشند. بنابراين محدود نمودن آنان كمك به كاهش كلسترول دريافتي مي نمايد.
زرده تخــم مـــرغ غني از كلسترول است ولي به دليل اين كه ميزان چربي اشباع در تخم مرغ پايين است، تاثير كلسترول زرده تخم مرغ بر روي سطح LDL كمتر از ساير منابع غذايي حاوي كلسترول مي باشد. انجمن قلب آمريكا بر اساس يافته هاي تحقيقات اخير، اعلام نموده است كه كلسترول تخم مرغ در بروز بيماريهاي قلبي – عروقي نقش موثري ندارد. بر اساس توصيه هاي اين انجمن در حال حاضر هر فرد سالم مي تواند روزانه يك عدد تخم مرغ مصرف نمايد. انجمن قلب آمريكا همچنين توصيه نموده است كه دريافت كلسترول روزانه كمتر از mg/dl300 باشد. با محدود نمودن كلسترول از طريق كاهش مصرف چربي هاي حيواني مي تــوان در جهت تعديل دريافت چربي هاي اشباع گام برداشت.
جايگزين نمودن ميوه ها، حبوبات، دانه ها ، اسيدهاي چرب غيراشباع بجاي مواد غذايي داراي اسيدهاي چرب اشباع (جامد)
كاهش دريافت چربيهاي اشباع و ترانس نياز به مواد غذايي جايگزين شونده دارد بعنوان مثال بايد از اسيدهاي چرب غير اشباع يا كربوهيدراتها استفاده شود. علاوه بر اينها، فيبرهاي محلول موجود در ميوه ها، حبوبات و جودوسر موجب كاهش LDL در افراد هايپركلسترولميك مي گردد. نتايج مطالعات نشان داده است افزايش هر يك گرم دريافت فيبر محلول موجب كاهش LDL به ميزان mg/dl 2/2 مي گردد.
نویسنده: دكتر ربابه شيخ الاسلام